Đặc biệt là tìm hạnh phúc trong gia đình, hoặc nói: làm sao để có gia đình hạnh phúc, cũng thế thôi. Con người ta ai cũng muốn sống hạnh phúc, ai cũng muốn có hạnh phúc, mà gia đình hạnh phúc thì tuyệt vời hơn tất cả mọi sự trên thế gian này, nhưng làm thế nào để có hạnh phúc ?
Hạnh phúc có rất nhiều định nghĩa: đối với người nghèo, thì hạnh phúc của họ chính là có tiền, có cơm ăn ngày hai bữa, có áo có quần mặc là đủ rồi; hạnh phúc đối với người giàu có thì muốn có nhiều tiền hơn, có quyền hơn; đối với các bạn trẻ thì hạnh phúc là có một nghề nghiệp ổn định, có tiền để tiêu xài, và có một cô bồ dễ thương, xinh xắn là nhất trên đời, và những mơ ước hạnh phúc khác mà con người muốn mơ ước trong cuộc sống hiện tại. Nhưng tất cả những điều ấy không phải là hạnh phúc, bởi vì có tiền thì muốn có tiền nhiều hơn, có tiền nhiều hơn thì ăn không ngon miệng, ngủ không ngon giấc vì sợ…kẻ trộm, mà sống trong lo sợ thì làm gì có hạnh phúc cơ chứ. Và nếu các bạn trẻ đã có người yêu thì ngày đêm đều sống trong nỗi lo, lo bị mất việc, lo bị bồ giận, lo bị bồ đá, lo đủ thứ, như thế thì làm sao mà có hạnh phúc được.
Hạnh phúc, không phải tự trên trời rơi xuống cho mình hưởng, cũng chẳng phải ai cho mình cả, nhưng chính là do mình tự tạo lấy hạnh phúc cho mình (các nhà cố vấn, các chuyên gia về gia đình, cũng chỉ đưa ra các phương pháp, những lời khuyên mà thôi), và khi đã có hạnh phúc rồi thì làm thế nào mà giữ được nó?
Thiên chúa đã tạo dựng nên Adong, đặt ông ở trong vườn địa đàng, tức là vườn hạnh phúc, Ngài đã ban cho ông một tình yêu (bà Eva), đã ban cho ông mọi thứ cần dùng trong cuộc sống như ăn, uống mà không phải làm lụng ngày tám tiếng đồng hồ nơi công xưởng, nơi nhà máy chi cho mệt, Ngài cũng đã ban cho ông mọi thứ trong vườn làm sở hữu của mình, ban cho ông quyền cai quản vũ trụ. Tóm lại, Thiên chúa đã ban cho ông vật chất (có đủ mọi thứ cần dùng), danh vị (làm con người ) và quyền lực (trên mọi loài ở mặt đất), để ông được hạnh phúc, và hạnh phúc nhất là được sống mãi với Thiên chúa.
Nhưng ông Adong đã đánh mất tất cả hạnh phúc ấy (lý do tại sao khỏi cần nói lại, vì ai cũng biết). Nguyên tổ đã đánh mất hạnh phúc thì con cháu bây giờ và mãi mãi sau này đều đi tìm hạnh phúc ấy.
Mà cái hạnh phúc lớn nhất theo tôi chính là gia đình.
Người ta thường nói gia đình là nhà trường đầu tiên, là nơi đào tạo con người; người ta cũng thường quan niệm, gia đình là cái mắt xích liên kết xã hội thành một khối đoàn kết, nếu gia đình không có kỷ cương, không có một nền giáo dục tốt, thì sẽ sản sinh ra một thế hệ trẻ không có đạo đức, gây nguy hại cho xã hội, mà con cái trong gia đình được giáo dục tốt thế nào được khi mà bố mẹ “cơm không lành canh không ngọt”.
Mấy năm trở lại đây, tại Sài Gòn báo chí đã đăng nhiều tin tức, những phần tử tội phạm thiếu niên, thanh niên đều là những đức con nhà giàu có, con cán bộ cao cấp, tất nhiên chúng nó có rất nhiều tiền và cũng rất túng tiền. Nhiều tiền là vì cha mẹ có rất nhiều tiền cho chúng nó xài quen rồi, đến khi không có tiền nữa thì đi giựt dây chuyền của người đi đường, đi ăn cắp để hút, để chích choác, để ăn nhậu, để bao gái, đó không phải là túng tiền sao?
Nguyên nhân chính không phải là tại con cái mà là tại bố mẹ, cho nên sau khi con cái bị công an bắt, bố mẹ mới biết là con mình đi bụi, lý do: bởi bố mẹ chỉ lo việc kiếm tiền, chỉ lo việc bên ngoài xã hội, mà không hoặc ít ngó ngàng gì tới con cái, nhưng nguyên nhân lớn nhất chính là bố mẹ không còn yêu thương nhau nữa, nghĩa là bố mẹ không còn sống hạnh phúc bên nhau nữa, có thể là đã ly dị, đường ai nấy đi, cũng có thể là ly thân, ông ăn chả bà ăn nem, huề cả đám. Đây chính là điều tôi muốn nói với các bạn trẻ, bởi vì, nếu bạn không đi tu làm linh mục hay làm dì phước, thì các bạn sẽ lập gia đình, nghĩa là đi kiếm “cái xương sườn” của mình, để thủ thỉ, để âu yếm “cái xương sườn” của mình mới kiếm lại được, hoặc nói văn vẻ hơn là các bạn sẽ kết hôn với một người xa lạ, nhưng rất gần gũi, để thành lập một gia đình, mà một gia đình đúng nghĩa của nó là: cha+mẹ=con, nếu thiếu một trong ba thì sẽ không đúng nghĩa là một gia đình thật sự.
Vậy làm thế nào để có hạnh phúc?
Theo các nhà đạo đức học phân tích thì muốn gia đình được hạnh phúc, phải có năm yếu tố CÓ sau đây :
1. Có tình yêu.
2. Có cùng tôn giáo.
3. Có đạo đức.
4. Có nghề nghiệp.
5. Có sức khỏe.
Chúng ta cùng tìm hiểu từng “cái có” để có thể giúp cho bản thân hoặc giúp ý kiến cho ai đó muốn hỏi về điều kiện để được hạnh phúc gia đình.
1 – Có tình yêu
Đây là tình yêu song phương, nghĩa là hai người cùng tự nguyện yêu nhau chứ không phải bị ép buộc, không phải yêu để được hưởng gia tài, nghĩa là một tình yêu mà hai người nam nữ “nhìn thấy mình” trong người mình yêu. Không thể nói là tình yêu, nếu một trong hai người lợi dụng người kia, hoặc yêu giả vờ, yêu để đạt được mục đích. Tình yêu không tự nó mà đến, nhưng từ hai con tim rung nhịp, hoà hợp như dây đàn rung lên dưới bàn tay kỳ diệu của người nghệ sĩ vĩ đại là Thiên Chúa.
Chính Thiên chúa là tác giả của tình yêu, nhưng Ngài không đem tình yêu đó ấn định, hay bắt anh này phải yêu cô nọ, mà là để cho tình yêu bay bổng, lơ lửng trong ánh mắt, trong cử chỉ, trong con tim, trong lời nói của “một nửa con người” còn lại của mình, để trở thành “một” trong hai, đó chính là tình yêu (xin coi bài nói chuyện số 6, tình yêu).
Như vậy, cái có thứ nhật để tạo nên hạnh phúc gia đình chính là tình yêu song phương, tình yêu chung thủy, không ai chối cãi được.
2 – Có cùng một tôn giáo
Một tuần sau lễ Giáng sinh năm nọ, có một cô vợ trẻ gặp tôi nói: “Thầy biết không, con muốn chết cho rồi, thằng chồng con không cho con đi lễ đêm Noel, lễ sáng nó cũng chẳng cho con đi, con chán quá.”
Tôi đùa: “Sao lại là thằng chồng con, phải gọi là anh hay ông xã chứ?”
Cô ta nói tiếp: “Thầy coi, nó bắt con ở nhà làm đồ nhậu, để nó với bạn bè nhậu, còn nói con đi lễ là hẹn hò với trai chứ lễ gì mà lễ, còn lễ sáng (25/12) thì nó nói đi Vũng Tàu chơi, bắt con đi theo”.
Cùng một tín ngưỡng tức là hai người cùng chung một niềm tin, thì không những họ tìm được niềm an ủi trong niềm tin của mình, mà chính bản thân họ cũng nhận thấy rằng, tình yêu được xây dựng trên nền tảng đức tin, đem lại cho họ những xác tín khi gặp khó khăn, và biết thông cảm cho nhau, ít nữa là trong niềm tin vào Đức Ki-tô.
Tại một nhà thờ nọ, trong nhà thờ có một hàng ghế, mà theo thói quen, giáo dân không ai ngồi hay quỳ chỗ đó cả, bởi vì ai cũng biết đó là hàng ghế của một gia đình, mà mỗi lần đi dự thánh lễ, thì cả bố mẹ và con cái đều cùng ngồi, quỳ ở hàng ghế ấy, không phải là họ “xí” trước hàng ghế ấy, mà là chính giáo dân, người ta tôn trọng một gia đình mà mỗi lần tham dự thánh lễ đều có đầy đủ cả gia đình, họ giàu nghèo ra sao, không ai biết, nhưng người ta đều biết rõ, họ là một gia đình kính Chúa, đó không phải là hạnh phúc sao?
Trước công đồng Vatican II, người công giáo không được kết hôn với người khác đạo, xem ra Giáo Hội có lý do chính đáng để bảo vệ hạnh phúc gia đình. Sau công đồng Vatican II, Giáo Hội đã mở rộng nhiều trong mọi lãnh vực, và trong đó, người công giáo được phép kết hôn với ngườ khác đạo, dĩ nhiên người công giáo phải luôn giữ gìn đức tin của mình, và tìm cách đưa người bạn của mình thành một Ki-tô hữu, và người khác đạo phải cam đoan để cho bạn mình được tự do tham dự các nghi lễ của đạo công giáo.
Không cùng tín ngưỡng, trên thực tế, cũng có nghĩa là một cuộc chiến tranh lạnh đang âm thầm hình thành trong ý thức của người không công giáo (vợ hoặc chồng), nếu họ hiểu và ý thức được niềm tin của người bạn mình, thì không có gì phải lo ngại, nhưng nếu họ không hiểu và có khi đưa đến thái độ ghét đạo, và làm khó dễ cho người bạn của mình như trường hợp của câu chuyện trên, thì thật là điều đáng tiếc, và ảnh hưởng lâu dài trên gia đình, con cái.
Có một lần dạy giáo lý hôn nhân cho một đôi bạn trẻ không cùng tôn giáo (người chồng không phải là công giáo), thú thật trong lòng tôi không vui chút nào cả, bởi vì khi nhìn thấy dáng vẻ chìu chuộng, nũng nịu, lả lơi của cô gái đối với anh chàng, tôi thầm biết rằng anh chàng này chẳng thích gì Chúa Mẹ cả, trước sau gì cũng hành hạ cô vợ và bắt vợ phải giã từ nhà thờ cho mà coi. Và đúng như thế, không những anh ta cấm vợ không được đến nhà thờ dự thánh lễ, mà còn cấm không được rửa tội cho con cái, đó là chưa kể ảnh hưởng của bố mẹ chồng có thành kiến với đạo công giáo.
Như vậy, có cùng một tín ngưỡng, cũng là một yếu tố để đem lại hạnh phúc cho gia đình vậy.
3- Đạo đức
Đạo đức mà tôi muốn nói ở đây không phải là đạo đức của các dì phước, phải đi dâng lễ mỗi ngày, phải lần chuỗi Mân côi mỗi ngày, hay như các linh mục, mỗi ngày phải đọc ít nhất là năm lần kinh phụng vụ, hoặc như là các cụ già rảnh việc, đến nhà thờ ngồi cầu nguyện, đọc kinh riết đến giờ ăn thì về nhà. Đạo đức ở đây “nhẹ” hơn một chút, đó chính là “biết” bổn phận của mình đối với gia đình (vợ, chồng, con cái).
Thế nào là không có đạo đức?
Trong gia đình người chồng không có đạo đức thì không biết lo tròn bổn phận của mình. Này nhé, người chồng không có đạo đức thì suốt ngày lè nhè chửi mắng vợ con, vì là bợm nhậu; cuối tháng lãnh lương thì cùng bợm nhậu đi bia ôm, hát karaoke, mọi việc trong nhà đều do một tay vợ trông coi, nhưng ông chồng lại không thấy điều ấy, cứ lấy quyền làm chồng mà xử tệ với vợ con, đó là những ông chồng nhà nghèo không có đạo đức. Còn những ông chồng nhà giàu không có đạo đức thì sao, đọc qua báo chí chúng ta thấy những ông chồng loại này thì sa đà trong tứ đỗ tường, nói không nổi, những hạng ông chồng như thế thì làm sao lại đem được hạnh phúc cho vợ con.
Và những người vợ không có đạo đức, xét cho cùng, càng tệ hại hơn những ông chồng không có đạo đức. Một bà vợ không đạo đức suốt ngày la cà hàng xóm, hết nói xấu nhà này đến nhà nọ, hết con mẹ này đến thằng cha kia, và khi hết chuyện nói, thì đem chuyện chồng con ra đấu tố với hàng xóm: nào là thằng chồng nhà tôi chẳng biết làm gì cả, chỉ biết đạp xích lô, mánh mung chẳng biết, thật thua những thằng đàn ông khác; hoặc là chồng chị sao giỏi quá vậy, biết chiều chuộng vợ con, biết lo lắng cho gia đình.v.v… bà ta dùng đủ thứ lời để tố khổ ông chồng mình; một người vợ không có đạo đức thì hằng ngày đánh phấn môi son, áo quần lòe loẹt đi khoe với thiên hạ, trong lúc đó, con cái nheo nhóc, cơm không có ăn, áo quần rách vá trăm chỗ , chồng đi làm đầu tắt mặt tối để kiếm tiền, tối về chẳng thấy cơm nước gì cả, thử hỏi thằng chồng nào mà không buồn bực chứ, và thế là to tiếng, đánh đập, chửi bới nhau, như vậy thì làm gì có hạnh phúc?
Trái lại, một ông chồng có đạo đức thì biết chu toàn bổn phận của một người cha, người chồng trong gia đình, biết yêu thương vợ, biết giáo dục con cái theo tinh thần Phúc Âm, nghĩa là biết thực hành đức ái ngay trong cuộc sống gia đình, biết ý thức vai trò to tát mà Thiên Chúa đã “phân quyền” cho, để tiếp tục tạo ra con người mới, sự sống mới mà không oán trách, than van.
Cũng vậy, ngừơi vợ có đạo đức thì như viên kim cương quý báu của người chồng, nó tăng thêm niềm hãnh diện cho người chồng và cho con cái: “Nàng khôn ngoan trong lời ăn tiếng nói và dịu hiền khi dạy dỗ bảo ban” (Cn 31,26). Người vợ đạo đức không bao giờ đem chuyện chồng con ra nói xấu với hàng xóm, không to tiếng khi chồng mệt nhọc, không bỏ mặc chồng gánh vác việc nhà một mình; người vợ đạo đức biết dạy dỗ con cái kính Chúa yêu người, là người biết chia sẻ, biết nhu cầu của con cái mà hướng dẫn chúng nó.
Trong gia đình, ảnh hưởng của người mẹ trên con cái rất nhiều, do đó, có được một người vợ đạo đức, theo tôi thì hơn cả viên kim cương quý báu vạn lần (dù nghĩa bóng lẫn nghĩa đen), vì viên kim cương dù có đắt giá bao nhiêu lần đi nữa, cũng chỉ là hạt kim cương vô tri, để trang sức, không thể dạy dỗ một thế hệ (và hơn thế nữa) trở nên một người tốt được, nhưng chính người mẹ lại làm được chuyện ấy, vì khi dạy dỗ con cái mình sống đạo đức, thì bà mẹ đã xây dựng một thế hệ tương lai của con mình tốt đẹp rồi vậy. Có người vợ như thế thì một trăm viên kim cương cũng không thèm, chứ đừng nói một viên, không biết các bạn trẻ thích một trăm viên kim cương hay thíchmột người vợ phúc hậu như thế?
Vậy thì yếu tố thứ ba này cũng đem lại hạnh phúc cho gia đình chúng ta vậy.
4- Có nghề nghiệp
Trước năm 1975, tôi có nghe qua bài hát “túp lều lý tưởng” do đôi nam nữ ca sĩ hát, đúng là bài hát vui nhộn và “lý tưởng hóa” tình yêu. Bài hát đại khái là: một túp lều, trong đó có hai quả tim vàng (tức là nàng và chàng chứ không phải bằng vàng thứ thiệt đâu mà ham), được xây dựng bằng duyên bằng tình, chứ không bằng tiền, lý tưởng quá đi chứ, và thời nay, tức là thời đại ngày nay, cũng có những đôi tim vàng như thế, họ yêu nhau mà không cần ăn uống, cũng không cần áo quần mặc, bời vì họ chỉ cần túp lều tranh là đủ rồi. Một túp lều tranh, hai trái tim vàng và một bầy con thơ, đúng là lý tưởng. Nhưng nếu có gió bão cấp mười đến cấp mười hai thì còn túp lều tranh nữa không, nhà xây bê tông cốt sắt cũng còn sập nữa chứ đừng nói chi đến túp lều tranh; và khi con cái bệnh hoạn, thiếu ăn thiếu mặc, thì có còn hai quả tim vàng nữa không, hay trở thành hai quả tim đất sét vỡ nát vì túp lều tranh dột nát và bầy con đói nheo nhóc?
Tuy là một bài hát, nhưng chúng ta cũng nên thấy thực tế cuộc sống. Hai quả tim vàng, dù yêu nhau đến đâu chăng nữa, cũng không thể ngày ngày nhìn nhau mà sống, hay cạp đất mà ăn, nhưng phải đi làm việc. Thánh Phao-lô tông đồ đã nói rất thực tế: “Ai không có làm thì đừng có ăn”.
Do đó, chúng ta phải có nghề nghiệp, một nghề ổn định, bởi vì “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”, không nhất thiết phải làm bác sĩ, kỹ sư hay nhà giáo, chỉ cần một nghề cho thông, cho rành, thì sẽ có tiền bạc vật chất, mặc dù tiền bạc không phải là yếu tố hạnh phúc, nhưng nó cũng có một phần quyết định hạnh phúc trong gia đình. Không có tiền, chúng ta sẽ không có những vật dụng trong gia đình, không có tiền, con cái chúng ta sẽ không được đến trường.v.v…
Dù nam nữ bình đẳng, nhưng bình đẳng ở ngoài xã hội, còn trong gia đình, theo tôi, người chồng vẫn là số một, mà các bà vợ phần đông cũng thích như thế, chỉ có những bà vợ nào dữ tợn như sư tử Hà Đông, mới thích trên cơ ông chồng thật thà của mình, vì vậy, chồng phải có một nghề nghiệp để đem lại hạnh phúc cho gia đình. Tôi đã thấy những bạn thanh-niên-lớn-tuổi chưa lập gia đình, vì chưa có một nghề nghiệp nhất định để bảo đảm cuộc sống cho một gia đình tương lai; tôi cũng thấy (và cũng dạy giáo lý cho họ nữa) những bạn trẻ kết hôn mà không có một nghề nghiệp nào cả, khi được hỏi tại sao, thì họ chỉ cười và nói: trời sinh voi thì sinh cỏ. Đúng là có đức tin to lớn, mà cũng liều ghê gớm.
Trên thế giới nạn thất nghiệp ngày càng gia tăng đáng kể, ở Việt Nam cũng thế, nhưng không phải vì thất nghiệp nhiều mà vật giá rẻ đi, hay là đợi các công ty bán hạ giá (hạ giá vì quá hạn) rồi mua, nhưng dù cho đại hạ giá như bánh trung thu hết “đát”, mua một cái tặng một cái chăng nữa, thì cũng phải có tiền mà mua để được tặng chứ.
Trách nhiệm người chồng trong gia đình rất nặng nề, một trách nhiệm mà nếu suy nghĩ cho thấu lý thấu đáo, thì qủa là đáng sợ thật, bởi Thiên chúa biết cái đáng sợ ấy của các ông chồng, nên đã ban cho các ông một người bạn đường, bạn đường đây không phải là bạn đứng nơi đường Huyền Trân công chúa, hay là đường Lê Hồng Phong, cũng chẳng phải là bạn nhậu nhẹt cầy tơ bên lề đường Cống Quỳnh, mà là một người bạn đường đúng nghĩa của nó: đường của đời người, đó chính là người vợ, là ”xương sườn” là “một nửa còn lại” của mình, mà người đàn ông đã ”tìm lại” được sau nhiều ngày tháng suy nghỉ, bàn hỏi với bố mẹ, với cha sở và với xương sườn tuyệt vời của mình, tức là người vợ ngày hôm nay vậy. Chính nàng- chứ không ai khác- sẽ cùng đi với chồng suốt quãng đường đời, chia sẻ những buồn vui, những lo âu hôm nay và của ngày mai với chồng mình.
Người vợ, tuy là lo công việc nội trợ, nhưng nếu có một nghề nghiệp để phụ với chồng về kinh tế gia đình, thì tuyệt vời không chê vào đâu được. Chẳng hạn như khi chồng đau ốm bệnh hoạn không thể đi làm được, thì nghề nghiệp của vợ sẽ đỡ đần cho chồng biết bao nhiêu mà kể, mà xã hội ngày nay, chồng vợ đều đi làm việc, vì tiền lương một người không đủ trang trải việc nhà, cho nên có nghề nghiệp cũng là khâu quyết định hạnh phúc gia đình vậy.
5- Có sức khỏe
Đây là yếu tố cuối cùng trong việc giữ gìn hạnh phúc gia đình.
Bạn đã thấy cây đu đủ còi cọt chưa, nó ốm tong teo, cao nghều nghệu với vài ngọn lá lưa thưa trên đầu, và những quả đu đủ thì ốm o gầy còm, đung đưa theo gió như muốn rụng xuống.
Tất cả mọi người bệnh (nam và nữ) cũng đều như nhau: ốm o, nói không ra hơi, đi không nổi, mắt sâu má hóp, làm biếng ăn và không nhìn thấy sinh khí nơi họ. Trong gia đình, chồng vợ là hai trụ cột chống đỡ gia đình, nhưng nếu hai trụ cột này bị mối mọt đục nát, thì có thể chống đỡ nổi gia đình không, do đó có sức khỏe là một điều rất quan trọng vì: sức khỏe quý hơn vàng, vì có sức khỏe là có tất cả.
– Xét về mặt thân thể mà nói:
Một người mẹ bệnh hoạn, sẽ sinh ra những đứa con bệnh hoạn, còi cọt, nhưng một người mẹ mạnh khỏe, sẽ sinh ra những đức con khỏe mạnh, thông minh.
– Xét về mặt tinh thần mà nói:
Một người vợ bệnh hoạn, thì tinh thần sa sút, tâm thần bất định, bà sẽ trở nên bi quan yếm thế với cuộc sống, trở nên cáu gắt với chồng con, nhưng một người vợ mạnh khỏe sẽ làm cho gia đình có tiếng cười vui, vì bà chính là niềm vui của chồng con.
Còn ông chồng bệnh hoạn thì như thế nào?
Tôi có quen biết một gia đình, chồng vì nghiện rượu mà trở nên bệnh nặng, mọi công việc đều do bà vợ và con cái đảm đang, nhưng bệnh lâu ngày không thuyên giảm, kết qủa: vợ chán nản trở thành kẻ cờ bạc, đồ đạc trong nhà bán dần dần để lo cho chồng và để có tiền đánh bạc, con trai thì bỏ nhà ra đi, con gái cũng đi làm đĩ. Cuối cùng ông chết trong cô đơn. Vậy thì, có sức khỏe cũng là điều rất cần thiết cho hạnh phúc gia đình, mà nếu khi còn trẻ chúng ta biết luyện tập thân thể, biết qúy sức khỏe, thì lo gì mà không đem lại hạnh phúc cho gia đình tương lai của mình chứ!
Tóm lại, năm yếu tố trên đây, chính là sự đúc kết qua quá trình nghiên cứu của các nhà đạo đức học, theo tôi, nó đúng là những yếu tố cần thiết mà rất thực tế để gìn giữ và mang lại hạnh phúc gia đình. Nó không lý thuyết chút nào cả, nhưng rất gần bên cạnh chúng ta, trong đời sống thường ngày của chúng ta, bởi vì chúng ta thường hay đi tìm hạnh phúc ở đâu xa xăm trên mây trên gió, mà không để ý đến cái căn bản để được hạnh phúc đang ở kề bên chúng ta.
Trong những năm giúp xứ, tôi đã sử dụng nó như một tài liệu quý để giúp cho các đôi hôn phối, nói cho họ nghe, giúp cho họ hiểu được hạnh phúc gia đình là chính bản thân của họ phải tạo ra, chứ không phải người nào khác. Bởi vì, hạnh phúc không những cho họ, mà còn cho những đứa con mà họ sẽ sinh ra, chúng nó cần phải được sống trong hạnh phúc, và xã hội cũng có thêm một thành viên biết xây dựng hạnh phúc, yêu quý hạnh phúc.
Nói cho họ nghe, để ít nữa là khi nghe qua năm yếu tố này, họ sẽ có cách nhìn và tìm cách thực hiện trong đời sống vợ chồng, và tôi cũng tin rằng, họ cũng sẽ nhớ được một vài câu, để giúp cho tình yêu của họ bền lâu hơn, bởi vì hạnh phúc chính là điều mà ai cũng mong được có.
Các bạn trẻ, chúc các bạn được hạnh phúc trong cuộc sống gia đình sau này.
Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.
Trò Chuyện Với Bạn Trẻ
